Ein Abend armenischer Jugend, der an die Quelle des Schöpferischen rührt.

Stuttgart, Rosenbergkirche. – Es war einer jener seltenen Abende, an denen man das Gefühl hat, nicht einfach einem Konzert, sondern einer Geburtsstunde beizuwohnen. „Nor Serund“ – Neue Generation hieß das Programm, und es hielt, was sein Name versprach: Die Zukunft der armenischen Musik betrat die Bühne, tastend und kühn, zart und von ergreifender Selbstverständlichkeit zugleich.

Vier junge Pianistinnen und Komponisten – Artashes Mosikyan, Artur Grigoryan, Hayk Julhakyan und Dalar Chichian – spielten in Stuttgart nicht nur Musik. Sie erzählten von einer Welt, die alt ist wie Armenien selbst, und doch unerschrocken neu klingt. Unter der künstlerischen Leitung der Komponistin Arpine Kalinina, jener stillen Architektin einer jungen Generation, entstand ein Abend, der mehr war als eine Darbietung: eine Feier der schöpferischen Unschuld.

Kalinina – selbst eine vielfach ausgezeichnete Komponistin und Pädagogin von seltener Tiefe – arbeitet mit ihren Schülern nicht im Sinne der Nachahmung, sondern der inneren Entfaltung. Sie lehrt sie nicht, wie man komponiert, sondern warum. Aus dieser Haltung wächst Musik, die aus der Tiefe kommt: aus Erinnerungen, Landschaften, Gebeten.

So formte sich der Abend zu einem Mosaik aus Miniaturen und Geständnissen:
Artashes Mosikyans „Seelenaufruhr“ bebte wie ein inneres Erdbeben, das sich in stillen Wellen fortsetzt.
Hayk Julhakyans „Krunk – Widmung an Komitas“ war ein Stück von berührender Askese – ein leises Dankgebet an den geistigen Vater der armenischen Musik.
Dalar Chichians „Mai-Walzer“ und „Mai-Gewitter“ – zwei kleine Wetterumschwünge auf der Seele eines Kindes – ließen ahnen, wie fein dieses junge Ohr hört.
Und Artur Grigoryans „Tanz nach Komitas“ trug das Feuer eines heranwachsenden Künstlers, der sich bereits traut, Grenzen zu verschieben.

Hier wurde nicht bloß gespielt – hier wurde Herkunft in Zukunft verwandelt. Die Bühne der Rosenbergkirche wurde zur Werkstatt der Hoffnung: In jedem Klang, in jeder Phrase spürte man den Ernst dieser Kinder, die noch nicht vom Zynismus der Erwachsenen berührt sind. Und doch – oder gerade deshalb – besitzen sie das, was große Kunst braucht: Wahrhaftigkeit.

Wenn man das Glück hatte, Arpine Kalininas Klasse an diesem Abend zu hören, verstand man, dass sie kein pädagogisches Projekt leitet, sondern ein geistiges. Sie formt keine Virtuosen – sie entzündet Fackeln.

Und so klang es am Ende, als das Publikum stehend applaudierte, fast wie ein Gebet: Möge diese neue Generation, diese Nor Serund, weitergehen, mit demselben Mut, derselben Reinheit, derselben schöpferischen Unschuld. Denn was hier in Stuttgart erklang, war nichts weniger als die Ahnung, dass Armeniens Musik noch lange nicht am Ende ist – sie beginnt gerade erst, von vorn zu erzählen.

Ստեղծագործական հայտնության երեկո Շտուտգարտում։

Շտուտգարտ, Ռոզենբերգ եկեղեցի։ – Համերգներ կան, որոնց ականատեսը դառնալուց հետո լուռ մոռանում ես երեկոն։ Եվ կան այնպիսիք, որոնք հիշվում են որպես մի նոր սկիզբ․ ոչ թե պարզապես երեկո, այլ ծնունդ։ Այդպիսի երեկո էր հոկտեմբերի 23-ը, երբ բեմ բարձրացավ «Նոր Սերունդը»՝ երիտասարդ հայ երաժիշտների այն փունջը, որը ոչ թե սպասում է ապագային, այլ արդեն հնչեցնում է այն։

Չորս պատանի դաշնակահարներ և կոմպոզիտորներ՝ Արտաշես Մոսիկյան, Արթուր Գրիգորյան, Հայկ Ջուլհակյան և Դալար Չիչեան, ներկայացրին շտուտգարտի ունկնդրին իրենց ներաշխարհը՝ միաժամանակ հին ու նոր, ազգային ու համամարդկային։ Նրանց ղեկավարում էր կոմպոզիտոր Արփինե Կալինինան՝ նոր սերնունդի այն վարպետը, որ ոչ թե սովորեցնում է ինչպես գրել երաժշտություն, այլ նախ պատասխանել «ինչո՞ւ» հարցին։

Կալինինան իր աշակերտներին չի վերածում ընդօրինակողների․ նա նրանց խրախուսում է լսել լռությունը՝ այնտեղ, որտեղ ծնվում է երաժշտությունը։ Ահա այդ լռությունից էր ծնվում այս երեկոյի հնչյունային բուսանոցը։

Արտաշես Մոսիկյանի «Հոգու խռովքը» ցնցում էր ներսից՝ ինչպես գարնանային փոթորիկ, որ ժայթքում է խաղաղությունից։
Հայկ Ջուլհակյանի «Կռունկ – Նվիրում Կոմիտասին» ստեղծագործությունը հնչում էր որպես աղոթք՝ մաքուր, խոնարհ ու խորապես ազգային։
Դալար Չիչեանի «Մայիսյան վալսը» ու «Մայիսյան ամպրոպները» պատանեկան պարզությամբ ու բնության տպավորիչ շունչով լցրին դահլիճը։
Իսկ Արթուր Գրիգորյանի «Կոմիտասյան պար»-ը բացեց բեմը՝ որպես ազատություն՝ խաղացկուն, ինքնավստահ ու տպավորիչ։

Երիտասարդները իրենց երաժշտությամբ պատմեցին մի պատմություն, որտեղ ավանդույթն ու նորարարությունը ձեռք էին մեկնում միմյանց։ Նրանք նվագում էին այնպես, կարծես հիշում ու հիշեցնում էին հայ ժողովրդի հոգին։ Երեկոն վերածվեց երաժշտական աղոթքի՝ մարդկային իսկության մասին։ Ռոզենբերգ եկեղեցու բեմը դարձավ մի փոքր Հայաստան։

Արփինե Կալինինան, լինելով ո՛չ միայն ուսուցիչ, այլև առաջնորդ իր սաների համար, ձևավորում է ոչ թե պարզապես երաժիշտներ, այլ մտածող ստեղծագործողներ։ Նա, ըստ էության, խարույկ է վառում՝ որտեղից պիտի վառվեն նոր լույսեր։

Մաղթում ենք, որ այս նոր սերունդը շարունակի իր ճանապարհը՝ նույն մաքրությամբ, նույն համարձակությամբ և նույն երազանքով։ Որովհետև այն, ինչ հնչեց Շտուտգարտում, պարզապես համերգ չէր․ դա վկայությունն էր, որ հայկական երաժշտությունը շարունակեու է իր պատմությունը՝ կրկին ու կրկին։